Szkoła Podstawowa nr 3 w Przeworsku

O Patronie

O PATRONIE

 

Józef Piłsudski był pierwszym Marszałkiem Polski Niepodległej. Urodził się w 1867 roku w Zułowie pod Wilnem, w rodzinie czynnie zaangażowanej w powstaniu styczniowym. Wychował się w atmosferze tradycji patriotycznych i walki orężnej z Rosją. Ukończywszy gimnazjum w Wilnie rozpoczął studia w roku 1885 na wydziale medycznym uniwersytetu charkowskiego, skąd został wkrótce wydalony za udział w  rozruchach studenckich.

Po powrocie do Wilna działał w kółkach młodzieży o zabarwieniu socjalistycznym. W roku 1887 za wmieszanie się w przygotowywany przez rewolucjonistów rosyjskich spisek na życie cara został zesłany na pięć lat na Syberię wschodnią. Do Polski powrócił w roku 1892 i wziął udział w stworzeniu Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1894 roku objął redakcję jej organu ”Robotnika". Ten niestrudzony propagator idei niepodległości, przyczynił się wydatnie do nadania socjalizmowi polskiemu zabarwienia patriotycznego. Pod pseudonimem ,,Wiktor", objeżdżał Królestwo i ,,ziemie zabrane”, rozwożąc drukowane przez siebie pismo, zakładał tajne organizacje, apelując w pierwszym rzędzie do robotników. Po ośmiu latach pracy podziemnej został aresztowany i osadzony w X (dziesiątym) Pawilonie w Warszawie.

Symulując chorobę spowodował że władzę cesarską przeniosły go do szpitala św. Mikołaja w Petersburgu, skąd zbiegł w 1901 roku przy pomocy lekarza Władysława Mazurkiewicza.

Osiadłszy w Krakowie, brał udział w życiu politycznym Galicji, krzewiąc  myśl walki zbrojnej z caratem. Po wybuchu wojny polsko- rosyjskiej wyjechał do Tokio, aby uzyskać od rządu japońskiego Mikada pomoc dla ruchu zbrojnego w Królestwie.

Wróciwszy do kraju, zorganizował 13 listopada 1904 roku zbrojne wystąpienie przeciw władzom rosyjskim na pl. Grzybowskim w Warszawie. Następnym posunięciem przyszłego Marszałka było utworzenie organizacji bojowej jako związku przyszłej siły zbrojnej i kierował jej walką przeciw caratowi.

Gdy w Polskiej Partii Socjalistycznej wziął górę kierunek, wrogi dążeniom niepodległościowym, wystąpił z niej wraz z grupą swych zwolenników i utworzył tzw. ,,Frakcję Rewolucyjną”. Po upadku rewolucji w Królestwie, terenem jego działalności stała się Galicja.

W przewidywaniu wojny europejskiej głównym celem Piłsudskiego stało się przygotowanie polskiej siły zbrojnej. Jego propaganda w tym kierunku przez długi czas trafiała na opór i brak zrozumienia szerokich warstw, odzwyczajonych od myśli o polskim czynie orężnym. Dopiero po przesileniu z powodu aneksji Baśni i Hercegowiny nastąpił zwrot i Piłsudskiemu udało się powołać do życia „Związki Strzeleckie”, które zajęły się odtąd tworzeniem szkół oficerskich i kursów obozowych, kształceniem instruktorów, rozwojem polskiej literatury wojskowej, a z chwilą wybuchu wojny światowej zarządził mobilizację strzelców i 6 sierpnia na czele kompanii kadrowej wkroczył do Królestwa i zajął opróżniony przez Rosjan pas pograniczny. Po utworzeniu Legionów objął dowództwo nad pierwszą brygadą i na jej czele stoczył z Rosjanami kilkadziesiąt bitew, potyczek i utarczek, zdobywając sobie sławę wskrzesiciela polskiej armii. Równocześnie zaczął organizować niezależnie od Legionów tajne wojsko niepodległościowe- Polską Organizację Wojskową, której  odgałęzienia sięgały w głąb Rosji. Narażony na ustawiczne starcia z władzami wojskowymi państw centralnych w lipcu 1916 podał się do dymisji z dowództwa 1 brygady legionów.

Po proklamacji 5 listopada 1916 wszedł  do tymczasowej Rady Stanu jako dyrektor  deparlamentu  wojskowego. Po wybuchu rewolucji rosyjskiej  doszedł do przekonania, że głównym wrogiem Polaków stali się odtąd Niemcy i przeciw  nim skierował działalność. Gdy na porządek dzienny weszła sprawa przysięgi legionistów na bohaterstwo broni z Niemcami, Piłsudski sprzeciwił się jej: 20 lipca 1917 został przez władze niemieckie uwięziony i osadzony w Magdeburgu. Po przegranej wojnie państw centralnych wypuszczony na  wolność, powrócił do Warszawy i przejął z rąk Rady Regencyjnej władze wojskową, a 14 listopada 1918 roku cywilną. Zwołany przezeń sejm ustawodawczy uchwałą z 20 lutego 1919 roku poruczył mu spełnianie obowiązków Naczelnika Państwa do chwili uchwalenia konstytucji. Jako Naczelny Wódz wojsk polskich przeprowadził  Piłsudski  zwycięską wojnę  z sowietami, w trakcie  której urzeczywistnił ideę federacji  Polski z Litwą i Ukrainę. W marcu 1920 armia ofiarowała mu buławę Pierwszego Marszałka Polski. Występując w tym  czasie jako mąż sztandarowy lewicy, popadał Piłsudski w częste konflikty z najsilniejszym w sejmie stronnictwem demokratyczno- narodowym zarówno o kierunek w polityce zagranicznej jak i stosunek Naczelnika Państwa do sejmu. Po zebraniu się drugiego sejmu odmówił Piłsudski kandydowania na prezydenta Rzeczpospolitej i objął funkcję szefa sztabu generalnego. Po utworzeniu się gabinetu Wincentego Witosa 1923 wystąpił z czynnej służby w wojsku i wycofał się do Sulejówka pod Warszawą, oddając się pracy literackiej i opozycyjnej propagandzie politycznej.
W maju 1926 niezadowolony z istniejących w państwie stosunków stanął na czele oddanych mu pułków i wkroczył do Warszawy, zmuszając po trzydniowej walce do ustąpienia Prezydenta Rzeczpospolitej i rząd Witosa.

 Od maja 1926 r. - kierował polityką państwa i wojskiem; pełnił funkcję: ministra spraw wojskowych, od sierpnia - generalnego inspektora sił zbrojnych. Od października 1926 r. do grudnia 1930 r. pełnił funkcję premiera.

12 maja 1935r.- zmarł w wyniku choroby nowotworowej

 

 


TESTAMENT

Nie wiem, czy nie zachcą mnie pochować na Wawelu.

Niech! Niech tylko moje serce wtedy zamknięte schowają w Wilnie, gdzie leżą moi żołnierze, co w kwietniu 1919 roku mnie, jako wodzowi, Wilno, jako prezent, pod nogi rzucili.

Na kamieniu czy nagrobku wyryć motto wybrane przeze mnie dla życia:

Gdy mogąc wybrać, wybrał zamiast domu

Gniazdo na skałach orła... niechaj umie

Spać- gdy źrenice czerwone od gromu

I słychać jęk szatanów w sosen szumie...

Tak żyłem.

 


KALENDARIUM

5 grudnia 1867- w Zułowie na Wileńszczyźnie urodził się Józef Klemens- czwarte dziecko

Józefa Wincentego Piłsudskiego i Marii z Billewiczów

1885- matura i początek studiów medycznych w Charkowie

1887- pierwsze aresztowanie i zesłanie na pięć lat na Syberię

1893- początek działalności politycznej w PPS

1900- ponowne aresztowanie i ucieczka z więzienia

1906- utworzenie własnej partii PPS-Frakcja Rewolucyjna; objęcie kierownictwa nad Organizacją Bojową PPS

1908- utworzenie we Lwowie Związku Walki Czynnej

6 sierpnia 1914- wymarsz 1. Kompanii Kadrowej z Krakowa

1914- 1916- walki Legionów na froncie przeciwko Rosji

lipiec 1917- „kryzys przysięgowy” aresztowanie i wywiezienie do Magdeburga

22 listopada 1918- objęcie stanowiska Tymczasowego Naczelnika Państwa (11 listopada przejął władzę nad wojskiem)

1919- 1920- dowodzenie działaniami w wojnie polsko-bolszewickiej jako Naczelny Wódz
i Naczelnik Państwa

19 marca 1920 nominacja na Pierwszego Marszałka Polski

1923- wycofanie się z życia politycznego

maj 1926- kierowanie polityką państwa i wojskiem; pełnienie funkcji: ministra spraw wojskowych i od sierpnia -generalnego inspektora sił zbrojnych (październik 1926- czerwiec 1928 i sierpień- grudzień 1930 - premier)

12 maja 1935- Śmierć Józefa Piłsudskiego w wyniku choroby nowotworowej


 

Prezentacje o Patronie:

w jakości flv

w jakości hd

Całe przedstawienie w jakości 720p